This article portrays the most important elements of the Salesian formation and education in the context of social life. It also points out the specifics of the community and its charism which set the foundations for this congregation. The conclusion is a reflection on the key elements of the Salesian mission in the present world.

Katoicka nauka spoleczna koncentruje się wokół zagadnień godności osoby ludzkiej oraz wynikających z niej uprawnień indywidualnych i spolecznych. Jednym ze szczególnych uprawnień jest prawo do wolności obywatelskiej, wyrażające się w wolności działania, myślenia, przekonań religijnych i możliwości budowania spoleczeństwa obywatelskiego. Prawo do wolności jest często rozpatrywane także w kontekście różnych filozoficznych koncepcji, a zwłaszcza w filozofii liberalnej. We współczesnej historii Polski tego rodzaju myśl wolnościowa związana była z istnieniem opozycyjnych ugrupowań dysydenckich i politycznych. Interesującym zagadnieniem z punktu widzenia powstawania neoliberalnej (...) idei wolnosci w ramach opozycji demokratycznej przed 1989 rokiem w Europie Środkowo-Wschodniej jest zwrócenie uwagi na dwa podstawowe elementy myslenia na przekór komunistycznej tradycji. Pierwszym z tych zagadnieh jest problematyka autonomii jednostki. Drugie zagadnienie natomiast mozna okreslic mianem spoleczehstwa obywatelskiego. (shrink)

II concetto della persona umana secondo Karol Wojtyła si deve vedere sullo sfondo della moderna antropologia filosofica, la cui nota caratteristica e di considerare l'uomo come unita corporale-spirituale, contrariamente alla concezione tradizionale - come essere composto di anima e di corpo. Da questo risulta che l'accento si sposta dalle concezioni dualistiche dell'uomo alle concezioni unitarie. In questa concezione non si livella la differenza tra l'anima e il corpo, ma solo si presenta in altro modo il rapporto tra loro.

W wyniku przemian społecznych w wielu krajach demokratycznych, a zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych jako kolebce demokracji, dostrzega się zmiany nie tylko ideowe, ale i obrazu samego społeczeństwa, podkreślając choćby zmiany tradycyjnych cnót mieszczańskich społeczeństwa kapitalistycznego. W tym kontekście warto więc zauważyć, ze wszelkie przeobrażenia i „nowinki" odbywają się na bazie poszanowania podstawowych zasad systemu, tj. demokracji, wolnego rynku oraz wyraźnej dominacji drogi ewolucyjnej, a nie rewolucyjnej, co dla czytelnika polskiego może stanowić pozytywny aspekt wychowawczy. W niniejszym studium teoretyczne koncepcje filozoficzne (...) filozofów Johna Rawlsa i George'a C. Lodge'a są zestawione z działalnością polityka praktyka Johna Fitzgeralda Kennedy’ego, który choć nie jest filozofem teoretykiem, to jednak należy do głównych przedstawicieli tzw. liberalizmu jakościowego. Jego pozycja w życiu społeczno-politycznym Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej umożliwiła spopularyzowanie tego nurtu liberalnego w życiu publicznym społeczeństwa amerykańskiego. (shrink)

Lo studio che presentiamo si muove nell'ambito personaHstico e piu particolarmente nel'ambito del personalismo sviluppato in Polonia sulla base dell'influsso che ha avuto J. Maritain. Come accenna R. Buttiglione, in Polonia si ritrovano due correnti principali del tomismo rinnovato sulla base dell'influsso del personalismo: la prima e la corrente del tomismo tradizionale e la seconda e la corrente del tomismo esistenziale. Il piu eminente rappresentante della prima corrente e M. A. Krąpiec che sviluppa il concetto del tomismo tradizionale, chiamato da (...) R. Buttiglione il tomismo trascendentale. Secondo R. Buttiglione questa sarebbe l'ala piu conservatrice del rinnovamento tomistico in Polonia. Invece il rappresentante piu eminente della seconda corrente piu progressista nello sviluppo tomistico in Polonia era K. Wojtyla, l'attuale Sommo Pontefice Giovanni Paolo II. Questa corrente che sviluppava il tomismo esistenziale, si caratterizzava per la possibilita di rinnovare il tomismo o il personalismo tomista con le filosofie moderne e particolarmente con la fenomenologia. (shrink)

Zainteresowanie społecznym nauczaniem Kościoła wynika między innymi z faktu, że stawia ono siebie w ciągłym dialogu ze współczesną myślą społeczną. Dialog z ideologią liberalną zajmuje tu niewątpliwie znaczycie miejsce. Wynika to z faktu, ze współczesne próby rozwiązania kwestii społecznej w krajach o ustabilizowanej demokracji nawiązują czysto do liberalnych rozwiązań zarówno w sferze życia społeczno-politycznego, jak i społeczno-ekonomicznego. Katolicka nauka społeczna wychodzi naprzeciw wyzwaniom społecznym, politycznym, ekonomicznym i kulturowym współczesnych społeczeństw, państw i narodów z dziedzictwem własnej myśli społecznej, który Kościół reprezentował (...) w całej swojej historii, szczególnie od encykliki „Rerum Novarum" Leona XIII do „Centesimus Annus" Jana Pawła II, Uwzględniając wyniki analizy trudnych spraw społecznych, Kocioł w swoim nauczaniu poszukuje wciąż aktualnych rozwiązań, nawiązując do własnej historii i tradycji. (shrink)

Autor niniejszego artykułu stawia tezę, iż w _Biblii Paulistów_, w szczególności zaś w tłumaczeniu Ewangelii i Psalmów, zastosowano tylko pozornie „język współczesny”, gdyż jej tekst w wielu wypadkach zapożycza pełne frazy z _Biblii Tysiąclecia_. Powstaje w ten sposób pewna hybryda językowa, mieszająca język potoczny i już utrwalony tradycją „polski styl biblijny”. Tezę tę ilustrują liczne przykłady oparte o analizowany tekst. Kolejną poruszaną kwestią jest teoretyczna i praktyczna zasadność samego faktu sięgania po język współczesny, a w istocie po język potoczny w (...) przekładzie Pisma Świętego. Z teoretycznego punktu widzenia jest to jednoznacznie sprzeczne z tradycją wyznaczoną przez _Wulgatę _św. Hieronima, którego przekładowy język naruszał kanony łaciny cycerońskiej (a więc języka naturalnie brzmiącego dla ówczesnego wykształconego odbiorcy) w trosce o jak największą wierność wobec oryginału. Święty Hieronim zderzał łacinę ze strukturami składniowymi języka hebrajskiego, w wyniku czego powstała pewna nowa jakość, odbierana jeszcze długi czas później jako „dobroczynny zgrzyt językowy” (sformułowanie A. Bermana), prowadzący również do poszerzenia zasobów języka docelowego. Ta zasada została przyjęta w późniejszych katolickich przekładach Biblii, w tym w przekładzie ks. Jakuba Wujka, i odrzucona dopiero przez nową tradycję protestancką zainaugurowaną przez Marcina Lutra. Z praktycznego natomiast punktu widzenia wolno zadać pytanie o duszpasterską skuteczność używania takiego języka i sięganie do tradycji protestanckiej w sytuacji, gdy kościoły protestanckie Europy pustoszeją mimo propozycji „chrześcijaństwa ułatwionego”. (shrink)

Jerzy Gengell jest jednym z najwybitniejszych i chyba najpłodniejszym wśród jezuickich pisarzy w I połowie XVIII w. Jego drukowana spuścizna liczy 18 poważniejszych pozycji, jak to podaje jego biograf w Polskim Słowniku Biograficznym, ks. Jan Poplatek SJ; on tez pierwszy spośród polskich teologów katolickich w sposób najwszechstronniejszy, systematyczny i pogłębiony podjął zagadnienie ateizmu, a na jego tle kwestię kartezjanizmu i płynących z jego ideowych założeń i zasad konsekwencji logicznych, niebezpiecznych dla chrześcijańskiej wiary, teologii i filozofii, by na te zagrożenia (...) odpowiedzieć w sposób naukowy, a swoich czytelników na nie uwrażliwić. Stąd charakter polemiczno-apologetyczny większości jego dzieł, w których zwalcza również inne ówczesne - jego zdaniem błędne – doktryny religijne: luteranizm, kalwinizm, zwinglianizm, jansenizm itp. (shrink)

Recenzja książki:_ Ćwiczenia duszy, rozciąganie mózgu. Rozmawiają Jerzy Vetulani i ks. Grzegorz Strzelczyk_, Wydawnictwo ZNAK, Kraków 2016, ss. 223.

Compendium of the Mimamsa school in Indic philosophy.

Chciałem Go pożegnać. Kilkakrotnie próbowałem napisać choć parę słów. O Nim samym. Okazało się, że nie potrafię. Udało mi się tylko przedstawić Jego poglądy na reizm Tadeusza Kotarbińskiego, ale uczyniłem to gdzie indziej. Muszę tu poprzestać na ofiarowaniu Mu tego, co napisałem na Jego dziewięćdziesiąte urodziny, w osiemdziesięciolecie naszej przyjaźni.

v. 1. Translation -- v. 2. Roman and Sanskrit texts.

Jerzy Perzanowski s ideas were based on an original blend of logic and ontology in what he called onto/logic, where the slash is meant to suggest a quotient of ontology by logic. Perzanowski began as a logician, his early works being on modal logic, then gradually shifted his interest to logical philosophy, meaning not so much philosophy of logic as philosophy informed by logic. Perzanowski was a rare breed of analytical philosopher who thought that a philosophical theory of everything (...) was worthwhile. In this systematic spirit, he began with method. He presented his method of total analysis and synthesis quite simply: reduce the object of research to its simplest possible constituents, and then combine them in some way. Better still, combine them in every possible way, thereby producing a space of possibilities analogous to (and in certain cases identical with) the logical space. Thus, analysis and synthesis differ from a trivial disassembly and reassembly.". (shrink)

Jerzy Franczak comprehensively presents Jacques Rancière's thought by emphasizing the relations between politics and literature. The detailed analysis considers the context of modern aesthetics and political philosophy, which is why the book introduces further protagonists, such as Louis Althusser, Michel Foucault, Pierre Bourdieu, or Jean-François Lyotard. Franczak first reconstructs Rancière's original philosophy of literature so as to then immediately apply it in readings of select world literature masterpieces by Gustav Flaubert, Max Jacob, Bertold Brecht, Vladimir Nabokov, and Philip Roth.

Compendium of the basic tenets of the Mīmāṃsā philosophy.

Tattvakaustubha Sanskrit text on refutation of the theory of Madhva and Tattvakaustubhakuliśa, work defending Dvaita Vedanta philosophy.

ROBERT SPAEMANN’S NEW APPROACH TO THE CLASSICAL THEORY OF THE PERSON The article is concerned with the subject of the person, which constitutes the core of anthropological reflections of the eminent German thinker, Robert Spaemann. The issue of the person was especially noticeable in one of his most important works entitled Personen. This issue generated a keen interest and recognition of specialists in many countries. These reflections are based on the metaphysical concept of human existence. That is why Spaemann’s theory (...) of the person is often defined as metaphysics of the person. First, in the introduction, the author points to the significance of the issue; second, he describes its most important threads: understanding the person, the person’s identity and traits such as rationality, freedom, intentionality, love, religiousness, transcendence, ability to forgive, to keep one’s promise and to speak. The next part of the article presents the issues of the person’s self-fulfilment, indestructibility, being the subject of law, having a special status, i.e. dignity. Readers also learn why the classical vision of the person (Boethius, Thomas Aquinas, Kant) is not outdated, whereas Locke’s theory (as well as its radicalised version propagated by its well-known supporters, Parfit, Hoerster, Singer) remains unacceptable as contradictory in itself. As has been emphasized, it involves some false anthropological assumptions, e.g. the issue of the so-called potential person and the difference between human life and person’s life. However, the latter theory is increasingly popular at present since it supports, among others, the justifiability of abortion and euthanasia, and it suits the contemporary mentality with a definitely hedonist overtone. Many of Spaemann’s views on the person are truly significant and innovative. The issue that Spaemann himself regards as particularly important is his response to the false ideas of Locke and his contemporary continuators. The eminent scholar not only reveals the logical incoherence of this thought and its deviation from common sense, but using unique linguistic and transcendental-pragmatic argumentation, he proves that human is a person, i.e. “someone”, since the moment of conception. Thus, we cannot be thought of as if we had been “something” at first. That is why, not accidentally, the subtitle of Spaemann’s most important book on anthropology, i.e. Personen, is The difference between “someone” and “something”. In this response to Locke’s false theory (and its supporters), he explains that one cannot talk about such a distinction in the case of human beings. The second innovative issue in Spaemann’s work is the defence of the classical concept of the person and expressing it in a new way. The third one is his attempt at overcoming both spiritualistic and naturalistic perception of the human being. The fourth is Spaeman’s observation that our ability to forgive and to keep promises should be treated as a significant trait of the person. The article presents also some aspects of Spaemann’s vision of the person which have not been the subject of analyses yet, neither in the Polish nor in the Western literature, e.g. characteristics of the person, the person being the subject of laws and the person’s special status (ontological and moral dignity). Keywords: ROBERT SPAEMANN, THEORY OF THE PERSON, ONTOLOGICAL DIGNITY, MORAL DIGNITY. (shrink)

W artykule omówiono kontakty dwóch znaczących osobistości w Polsce przełomu XVI i XVII wieku – wojewody Mikołaja Zebrzydowskiego i jezuity ks. Piotra Skargi. Pierwsze ich spotkanie nastąpiło, gdy Zebrzydowski rozpoczynał swoją publiczną działalność, a ksiądz Skarga był już doświadczonym kapłanem i jezuitą. Zebrzydowski nosił się wówczas z zamiarem fundacji kolegium jezuickiego w rodowych dobrach w pobliżu Lublina. Kolejna znacząca współpraca związana była z powołanym do istnienia w Krakowie przez ks. Skargę Bractwem Miłosierdzia. Ksiądz Skarga bardzo pozytywnie oceniał postawę i zaangażowanie (...) Zebrzydowskiego w obydwa dzieła. Sytuacja uległa dość znaczącej zmianie, gdy Zebrzydowski, obrażony na Króla Zygmunta III Wazę, przeszedł do opozycji antykrólewskiej i stanął na czele rokoszu. Ksiądz Skarga dwukrotnie udał się do wojewody, aby odwieść go od tego nielegalnego działania. Poselstwa nie przyniosły pozytywnego rezultatu. Wzajemnie relacje obu osobistości uległy oziębieniu, choć można przypuszczać, że Zebrzydowski pod ich wpływem w końcu pogodził się z królem. Pewne relacje z jezuitami dalej podtrzymywał, ale już bez poprzedniego zaangażowania. (shrink)

Table of ContentsAndrzej KLAWITER, Krzystof #ASTOWSKI: Introduction: Originality, Courage and Responsibility List of Books by Leszek NowakSelected Bibliography of Leszek Nowak's WritingsScience and Idealization Theo A.F. KUIPERS: On Two ...

Author: Sawicki Jerzy Title: THELEOGICAL PRINCIPLE IN KANT’S METHODOLOGY (Zasada teleologiczna w metodologii Kanta) Source: Filo-Sofija year: 2005, vol:.5, number: 2005/1, pages: 281-292 Keywords: KANT, THELEOGICAL PRINCIPLE, FINALISM, MECHANICISM Discipline: PHILOSOPHY Language: POLISH Document type: ARTICLE Publication order reference (Primary author’s office address): E-mail: www:The work contains a concise of I. Kant’s views on the problem of the laws of nature and the theleological principle presented in this context, which Kant proposes in the character of a regulative methodological postulate. (...) The analysis of fundamental philosophical notions (the law of nature, necessity, causality, purpose) carried out from the position of an extreme aprioristic rationalism leads Kant to the conclusion about the basic impossibility of educing the conception of purpose (in relation to nature) from aprioristic transcendental laws, ie. such laws which the theoretical reason imposes to the nature by necessity. However, the fact of a total functioning of an organism does not fit, according to Kant, into the frames of a mechanically understood causality. Kant tries to solve this problem choosing the way of conclusion by analogy and finally he suggests to introduce into the living nature a specific causal relation in which the purposes constitute a particular kind of causes and results at the same time. That conception oscillates between mechanicism and theological finalism, and the fitting of a science system into the frames of aprioristic categories does not permit a finally decide about the supremacy of one or the other way of seeing the world. However, nevertheless, the perceiving and stressing of the peculiarity of organic symptoms, the formulation of the postulate about their unreductability to the law of a mechanical type constitute unquestionable and great merit of the author of the Criticism of the Judgment Authority. The idea of the totality of organism, though involved in subjective idealistic non consequences of Kant’s conceptions has in the given historical period all features of a deep and progressive thought, outpacing and inspiring several later research ideas, both in philosophy and in natural science. (shrink)